Al van bij de eerste levensdagen kan men geconfronteerd worden met de realiteit betreffende de toegang tot de sociale diensten: de kinderopvang in crèches. In Charleroi ondervinden Marie en Thimothée dat al heel snel met hun kleine Léon: lange wachtlijsten, inschrijving nog vóór je zwanger bent, stress …

In Europa kan de ondersteuning voor ouders van jonge kinderen verschillende vormen aannemen. Meestal gaat het daarbij om ouderschapsverlof, educatieve diensten en kinderopvang, financiële steun via kinderbijslag of belastingteruggave.

Men is er zich tegenwoordig steeds meer van bewust dat kinderen en gezinnen meerdere behoeften hebben. Er wordt meer aandacht besteed aan de noodzaak om de arbeidsparticipatie van vrouwen te bevorderen en het nodige evenwicht te creëren tussen privéleven en beroepsleven.

Voor meer informatie

De Europese Commissie heeft in 2012 een studie gepubliceerd over opvang en onderwijs voor jonge kinderen in 20 landen, waarin de belangrijkste tendensen in Europa worden beschreven en de nadruk wordt gelegd op de rol van de verschillende actoren.
Kijk hier voor de volledige studie (in het Engels)

Bekijk ook de mededeling van februari 2011 van de Commissie over onderwijs en opvang voor jonge kinderen, "Opvang en onderwijs voor jonge kinderen: de beste voorbereiding van al onze kinderen op de wereld van morgen.".

Andere documenten van de Europese Commissie vindt u op haar website.

Hierna volgen enkele Europese koepels in de civiele samenleving die zich bezighouden met het beleid inzake kinderen:
- Eurochild
- De Confederatie van Gezinsorganisaties in de Europese Unie (COFACE)

Cinzia, Gregorio en andere jongeren gaan de uitdaging van hun leven aan in de "Il ponte" gemeenschap van Civitavecchia, het vrijwilligerscentrum waar jongeren worden geholpen om van hun drugsverslaving af te geraken. Wat is de rol van vrijwilligerswerk, die warme solidariteit tussen mensen, binnen de huidige economische en sociale crisis?

Zelfs vandaag de dag is vrijwilligerswerk nog steeds een realiteit in Europa, en niet enkel sinds het Europese Jaar 2011 dat volledig gewijd was aan het vrijwilligerswerk. Sociale bescherming vloeit vaak voort uit deze sterk zichtbare, meer dynamische, maar minder institutionele solidariteit die doorgaans ontstaat uit een burgerinitiatief.

Er zijn steeds meer vrijwilligers, zelfs in landen waar het percentage vrijwilligers lager ligt. Dat is wat we kunnen opmaken uit het laatste verslag van de Europese Commissie over dit onderwerp. Waarom? Het lijkt erop dat we ons tegenwoordig meer bewust zijn van sociale problemen en milieukwesties, maar ook dat er een groeiende vraag bestaat naar vrijwilligers voor de openbare dienstverlening, alsook een grotere participatie van ouderen.

Voor meer informatie

Op de website van de Europese Commissie vindt u een reeks interessante initiatieven, uitwisselingsprogramma's en netwerken meer informatie.

Raadpleeg de startpagina van 'Toute l’Europe' voor meer uitleg over vrijwilligerswerk (2010)

Voor informatie inzake jongerenwerk kunt u ook terecht op de Europese portaalsite voor de jeugd.

Bezoek ook de website van het Europees Centrum voor Vrijwilligerswerk.

Rita moet haar patiënten vaak uitleggen hoe zij toegang hebben tot de gezondheidszorg. Zij is arts en verdeelt haar tijd tussen een dokterspraktijk en de universiteit waar ze les geeft. Op gezondheid kan geen prijs worden geplakt, maar vandaag de dag is daar toch wel een prijskaartje aan verbonden, en die kost wordt voor een zeer groot deel door de gemeenschap verzekerd. Zodat burgers eerst aan hun gezondheid kunnen denken en dan pas de rekening moeten bekijken ...

L’Een zo ruim mogelijke toegang – men spreekt zelfs van een universele toegang – tot de gezondheidszorg wordt algemeen beschouwd als een van de kenmerken van de gezondheidszorgsystemen in de EU-lidstaten. Dat wordt bovendien vermeld in artikel 35 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie.

Er zijn twee soorten ideeën die aan de basis liggen van de ontwikkeling van de ‘universele’ toegang tot de gezondheidszorg: de benadering volgens de minimumdrempel en de egalitaire benadering. Die twee benaderingen worden soms op een complexe manier met elkaar gecombineerd. De minimalistische aanpak zorgt ervoor dat geen enkele burger onder een bepaald bestaansminimum terecht komt, terwijl de egalitaire benadering ernaar streeft om een gelijke toegang voor iedereen te verkrijgen, ongeacht status of inkomen. De twee benaderingen worden soms op een complexe manier met elkaar gecombineerd.

Voor meer informatie

In de volgende twee artikels (in het Engels) wordt hier dieper op ingegaan:
- Access to health care in the EU Member States
- Mapping European healthcare systems

Enkele ngo’s die in dit domein werkzaam zijn
- De Europese Waarnemingspost voor gezondheidszorgstelsels en -beleid deed talrijke studies op het gebied van toegang tot gezondheidszorg
- Het European Social Watch Report schreef een artikel over de toegang tot de gezondheidszorg in Europa
- Het Euro Healthnet
- European Public Health Alliance
- Health First Europe
- EUROCARERS

Kraakpand of sociale woning? Gabrielle vindt haar plaats niet meer op de huurmarkt en de wachttijden voor de sociale woningen zijn eindeloos. Zij moet daarom een beroep doen op een ongelofelijke oplossing. Maar de voorwaarden van haar huurcontract zijn onhoudbaar en illegaal, en bovendien loopt ze het risico om op straat te eindigen omdat ze de afwas niet heeft gedaan ... Een ongelofelijke situatie waarbij sprake is van vermenging van de particuliere markt en het sociaal beleid?

Diversiteit is het sleutelwoord voor de sociale huisvesting in Europa. Die diversiteit manifesteert zich op het niveau van de feitelijke situaties, het eigenlijke concept van sociale huisvesting, de verstrekkers, de begunstigden of zelfs de verschillende methoden van financiering.

Het sociale huisvestingsbeleid kan diverse vormen aannemen, gaande van het huisvestingsbeleid tot het beleid van de sociale bescherming. Het omvat een groot aantal verschillende instrumenten. Bovendien gaat het hier niet alleen over het verstrekken van huisvesting, maar ook over de maatregelen van de staat zoals fiscale of financiële stimulansen voor de aankoop of ontwikkeling van vastgoed door de overheid.

De Europese Commissie, en later ook de Europese federatie van sociale huisvesting, omschrijft de karakteristieke kenmerken van de sociale huisvesting in Europa als volgt:
"de ontwikkeling, het verhuur of de verkoop en het onderhoud van betaalbare woningen alsook hun toewijzing en beheer, wat ook kan bestaan uit het beheer van onroerende eigendommen en de omgeving. Het beheer van sociale woningen kan steeds meer sociale aspecten omvatten. Zo worden sociale diensten opgenomen in de huisvestings- of herhuisvestingsprogramma's voor specifieke groepen, of diensten m.b.t. schuldbeheer voor huishoudens met lage inkomens ..."

Voor meer informatie

De voorbije jaren is een controverse ontstaan over de toepassing van de mededingingsregels op de sociale huisvesting in Nederland na een klacht van de Europese federatie van de privé-eigendom.
Zie het artikel uit het blad Europolitics

De vereniging ‘Leegstand zonder zorgen’, die in de film voorkomt, verleent bijstand aan huurders die zich, net als Gabrielle, in onhoudbare precaire omstandigheden bevinden.
Bekijk hier hun video's en informatie over hun activiteiten

De Europese Commissie heeft in 2012 een studie gepubliceerd over de sociale huisvesting in 20 landen, waarin de belangrijkste tendensen in Europa worden beschreven en de nadruk wordt gelegd op de rol van de verschillende actoren.
Kijk hier voor de volledige studie (in het Engels)

Eveneens
- Cecodhas – Housing Europe
- IUT – International Union of Tenants

Séverine en Greg hielpen duizenden werklozen bij hun zoektocht naar werk, maar zijn nu zelf werkzoekend ... Hoe ziet het dagelijkse leven eruit van personen die anderen helpen werk te vinden? Wanneer het zoeken naar werk voor anderen soms een bijzonder stresserende klus wordt.

Met 26,1 miljoen werklozen in Europa en een werkloosheidsgraad van 23,7% onder de Europese jongeren is tewerkstelling op alle niveaus een prioriteit geworden. Het actief naar werk zoeken, met de nodige ondersteunende bewijzen, is vaak een voorwaarde om in aanmerking te komen voor een werkloosheidsuitkering.

De voorbije jaren hebben heel wat factoren een invloed gehad op de diensten voor arbeidsbemiddeling in Europa. Veel van deze diensten worden steeds meer gezien als diensten die mensen weer aan het werk moeten krijgen. Ook de relatie tussen de werkloosheidsuitkering en de vergoeding bij wedertewerkstelling is veranderd. Tegenwoordig zien we hoe we geleidelijk overstappen van zogenaamde 'passieve' strategieën naar een activeringsbeleid dat echt bepalend is voor de toekenning van uitkeringen. In Europa wordt vaak gesproken over 'actieve integratie'.

Om de integratie van werklozen op de arbeidsmarkt te bevorderen wordt vaak een combinatie van 3 maatregelen ingezet: een vervangingsinkomen toekennen , de ontwikkeling van een inclusieve arbeidsmarkt en toegang tot aangepaste diensten (opleiding, begeleiding, coaching ...).

Voor meer informatie

De Europese Commissie heeft in 2012 een studie gepubliceerd over de diensten voor tewerkstelling in 20 landen, waarin de belangrijkste tendensen in Europa worden beschreven en de nadruk wordt gelegd op de rol van de verschillende actoren.
Kijk hier voor de volledige studie (in het Engels)

Bovendien analyseert de Europese Commissie regelmatig de maatschappelijke veranderingen en de evolutie van de arbeidsmarkt in de EU en geeft ze aanwijzingen aan de EU-lidstaten voor hun beleid. Enkele belangrijke Europese instrumenten zijn gebaseerd op die analyse: het Gezamenlijk verslag over de werkgelegenheid, de Europa 2020-strategie, de Europese werkgelegenheidsstrategie en de Strategie voor sociale bescherming en sociale integratie.

Voor meer informatie daarover, raadpleegt u best het laatste Jaarverslag over de evolutie van de werkgelegenheid en de sociale situatie in Europa in 2012 .

U kunt ook de websites van enkele andere instellingen bezoeken zoals:
- De Europese Waarnemingspost voor de werkgelegenheid
- Het Europees netwerk tegen armoede
- European Civil Society Platform on Lifelong Learning (EUCIS-LLL)

Annelies, blind en moeder van twee kinderen, werkt en getuigt van veel moed. Zelfs met haar handicap heeft zij recht op een vrij en onafhankelijk leven. En dat is vandaag de dag nog steeds mogelijk, dankzij solidariteit onder de vorm van uitkeringen of zeer levendige hulp zoals haar blindengeleidehond.

Handicap, in al zijn vormen, treft één op de zes mensen in de Europese Unie. Dat komt dus neer op ongeveer 80 miljoen mensen die niet in de mogelijkheid zijn om volledig deel te nemen aan de samenleving, als gevolg van obstakels in hun omgeving - deels fysiek, deels sociaal.

Om oplossingen voor die uitdaging te bieden, beschikken de Europese Unie en haar lidstaten over een breed mandaat: verdragen, het Handvest van de grondrechten en het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap.

Met de Europese strategie 2010-2020 voor personen met een handicap heeft de Europese Unie ook een gemeenschappelijk kader rond arbeid en tewerkstelling opgesteld. Bovendien is vooral in crisistijden de uitdaging die zich stelt met betrekking tot de rechten van personen met een handicap, dus groot. Toegankelijkheid, participatie, gelijkheid, werkgelegenheid, onderwijs, sociale bescherming ... rond al deze thema’s wordt gewerkt om het leven van personen met een handicap te verbeteren.

Voor meer informatie

- Voor meer informatie over de Europese politiek inzake invaliditeit kunt u terecht op de website van de Europese Commissie
- Het European Disability Forum (EDF)
- Het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap
- Het Europese expertisenetwerk (ANED)
- Het speciale dossier over invaliditeit op EU observer
- Social Firms Europe CEFEC
- Autism Europe
- European Association of Service Providers for Persons with Disabilities, (EASPD)
- European Blind Union (EBU)
- European Platform for Rehabilitation (EPR)
- Workability Europe
- INCLUSION EUROPE - The European Association of Societies of Persons with Intellectual Disability and their Families
- Mental Health Europe (MHE)

Hélène werkt al meer dan 20 jaar in de sector van de sociale economie in Luik. Ze voelt zich daar goed bij. Ze neemt dan ook deel aan de besluitvorming in haar bedrijf en ze ambieert een beroep dat het verschil maakt. Hier is men vast en zeker sociaal geëngageerd door mensen opnieuw een plaats te geven in het arbeidscircuit, maar ook economisch ... en dat op een andere manier. Het doel is niet het bereiken van winst, maar de creatie van een maatschappelijke meerwaarde.

De sociale en solidaire economie, vaak voorloper van onze sociale bescherming, is niet gewoon een ‘sector’. In de sociale economie krijgt de persoon zelf een centrale plaats. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de bijzondere aandacht voor het productieproces, de duurzaamheid van producten en/of diensten, de tewerkstelling van doelgroepen en het welzijn van de werknemers.

De sociale economie, of sociale en solidaire economie, omvat een groot aantal betrokkenen waaronder coöperaties, onderlinge maatschappijen, verenigingen, vakbonden en stichtingen, die werken volgens het principe ‘1 persoon = 1 stem’ in plaats van ‘1 aandeel = 1 stem’. Ze worden gekenmerkt door een sterke solidariteit tussen de leden. De deelname van de werknemers aan de besluitvormingsprocessen van het bedrijf is een ander belangrijk kenmerk.

Er zijn in Europa meer dan 11 miljoen banen in de sector van de sociale economie met meer dan 160 miljoen leden en met meer dan 2 miljoen bedrijven (10% van de activiteit in Europa!).

Op het niveau van de Europese Unie is men van plan een gunstige juridische omgeving voor hun activiteiten te creëren.

Voor meer informatie

- Breng een bezoek aan de website van de Europese Commissie over de sociale economie
- De samenvatting van het verslag van het CIRIEC gerealiseerd voor het Europees Economisch en Sociaal Comité
- Social Economy Europe
- REVES
- De vzw 'Terre', voorgesteld in de film
- Social Platform
- European Network of Social Integration Enterprises
- RREUSE
- Social Firms Europe CEFEC
- P’actes Européens
- Coöperaties van Europa
- EUCLID
- CECOP-CICOPA Europe – European Confederation of Workers' Co-operatives, Social Cooperatives and Participative Enterprises
- Netwerken van academici rond sociale economie: CIRIEC – EMES

Hans heeft na veel jaren te hebben gewerkt recht op een pensioen ... maar toch moet hij nog steeds werken om rond te komen. Met welke uitdagingen zullen onze ouderen in de huidige samenleving geconfronteerd worden? Werken, tot welke leeftijd? En vooral wat voor soort werk?

Er gaat geen dag voorbij zonder dat we horen spreken van de ‘omgekeerde leeftijdspiramide’, de ‘vergrijzing van de bevolking’, de ‘verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd’. Op Europees niveau draait de discussie rond twee kwesties: de kwestie van de betaalbaarheid en die van de adequate pensioenen. Hoe moeten we daarmee omgaan?

Hierbij moeten we ook twee verschillende begrippen onderscheiden die in de praktijk elkaar vaak overlappen: de ‘pensioenleeftijd’, de wettelijke leeftijd waarop een werknemer moet stoppen met werken; en de ‘pensioengerechtigde leeftijd’, de wettelijke leeftijd waarop een werknemer kan beginnen pensioen te trekken.

Budgettaire druk en de veranderingen in de leeftijdsopbouw van de bevolking hebben in veel Europese landen geleid tot hervormingen, zowel inzake financiering als inzake uitkeringsvoorwaarden (leeftijd, duur ...).

Voor meer informatie

- Bekijk ook de hervormingen van ISSA over dit onderwerp en de trends op Europees niveau.
- De Europese Commissie is vooral bezorgd over de kwestie van het ouderdomspensioen .

Bij de OESO worden ook alle trends geanalyseerd

Breng ook een bezoek aan de website van
- Het AGE Platform
- European Federation of Older Persons (EURAG)

De heer en mevrouw Aalto zijn nu senioren die hun oude dag zo lang mogelijk thuis willen doorbrengen. Hun eigen maaltijden bereiden, zich wassen, zich verzorgen of gaan wandelen en de sociale contacten onderhouden, dat alles moet mogelijk blijven. Thuishulp en de aangepaste zorgen en middelen zijn onmisbaar als we onze ouderen voor zeer lang een grotere autonomie willen geven.

Ouderdom is een gegeven dat steeds vaker aanwezig is en ons allemaal rechtstreeks treft of ooit zal treffen. Zo lang mogelijk thuis in goede omstandigheden blijven wonen, wordt dé grote uitdaging in onze samenleving.

De langdurige zorg heeft betrekking op een breed scala van diensten die nodig zijn om mensen in staat te stellen de elementaire activiteiten in het dagelijkse leven lang te blijven uitvoeren.

Voor meer informatie

De Europese Commissie heeft in 2012 een studie gepubliceerd over de diensten van langdurige zorg in meer dan 20 landen, waarin de belangrijkste tendensen in Europa worden beschreven en de nadruk wordt gelegd op de rol van de verschillende actoren.
Kijk hier voor de volledige studie (in het Engels)

Bekijk ook het Europese project ANCIEN dat een analyse maakt van de toekomstscenario’s inzake afhankelijkheid.

Breng ook een bezoek aan de website van The AGE Platform
- European Federation of Older Persons (EURAG)
- European Federation of Parents and Carers at Home (FEFAF)
- EUROCARERS

Na de Tweede Wereldoorlog werden de stelsels van sociale bescherming zoals we ze vandaag kennen, in Europa geïntroduceerd om zo een zekere nationale solidariteit in te voeren en de levensstandaard van de bevolking te verbeteren.

Die aanzet heeft ervoor gezorgd dat de Europese burgers vandaag de dag kunnen profiteren van een hoge sociale bescherming via nationale systemen die zowel qua werking als organisatie van elkaar verschillen, maar allemaal hetzelfde doel voor ogen hebben. Dat gemeenschappelijk doel vormt de basis van het Europese sociale model, een van de grootste troeven van de Europese Unie waar ze terecht trots op zijn.

Dat sociale model moet nu voor oplossingen zorgen voor talrijke uitdagingen zoals de financiële crisis, de vergrijzing van de bevolking en de globalisering van de economie. Hoe zullen de EU en haar lidstaten erin slagen hun sociale identiteit te behouden terwijl ze geconfronteerd worden met dergelijke uitdagingen? In ieder geval begint de manier van denken te veranderen, en geleidelijk aan gaat men de sociale uitgaven beschouwen als een investering in plaats van een kost ...

Voor meer informatie

Onlangs werd het 'Pakket sociale investeringen' gepubliceerd. Het omvat een breed scala van oplossingen die door de Europese Commissie voor enkele sociale kwesties worden voorgesteld.

Bekijk de websites over Sociaal Europa:
- De campagne van de Commissie over Sociaal Europa met praktische fiches
- - Het Europees sociaal observatorium
- de Social Europe Journal in het Engels

Verenigingen en instellingen die werken rond het thema Sociaal Europa:
- Caritas Europa
- European Council for Non-Profit Organisations (CEDAG)
- European Federation for Diaconia, EURODIACONIA
- International Council on Social Welfare (ICSW)
- SOLIDAR
- Rode Kruis EU Office
- European Social Network
- European Anti-Poverty Network (EAPN)
- European Consumer Debt Network (ECDN)
- ATD Quart Monde - ATD Fourth World International Movement
- Dynamo International
- European Federation of National Organisations working with the Homeless (FEANTSA)
- European Social Action Network (ESAN)
- International federation of social workers (IFSW)
- The European Community Development Network (CEBSD)
- Plate-forme sociale